(theo học thuyết tiến hóa và tiêu chí di truyền)
Tôi là người theo Đạo Phật , tôi tin có nghiệp lực , có luân hồi sinh tử và tin có<linh hồn>
Các bạn thân !
Dù các bạn là người dân tộc nào , tôn giáo nào , là vô thần hay duy tâm đi nữa thì chúng ta cũng đã có một thời gian tiếp nhận & thừa nhận (hoặc tạm thừa nhận) nền khoa học duy lý, thực nghiệm của Tây phương .
Sở dỉ tôi phải mào đầu như vậy? Bởi vì bài viết hôm nay liên quan đến ưu tư của từng mỗi chúng ta: ” Ta là ai ? Ta từ đâu đến? Ta sẽ về đâu?”
Trong “những ưu tư” đó tôi sẽ cố gắng cung cấp đến các bạn các thông tin về nguồn gốc con người dựa trên học thuyết tiến hóa và tiêu chí di truyền
Bài này tổng hợp một số các Ý kiến , các tư liệu về sự tiến hóa của con người từ các nguồn trên sách báo , internet : như Wikipedia , Hội địa lý quốc gia Hoa Kỳ,Tạp chí Tia sáng …Dự án gène người (cập nhật mới nhất ) của Hội địa lý quốc gia Hoa Kỳ , hãng IBM , Quỹ gia đình Waitt , You tube ,…Xin được sử dụng các tư liệu và xin cám ơn các tác giả có liên quan.
I. Những mốc của thuyết tiến hóa :
(liên quan đến sự khơi mào và ra đời thuyết tiến hóa):
– 1809 ; Jean-Baptiste Lamarck là một nhà tự nhiên học người Pháp đã lập nên luận thuyết tiến hóa (tuy nhiên luận thuyết của ông đã bị phủ nhận bởi những tiến bộ của Di truyền học sau này ). Cách nay 200 năm .
– 1809 : Charles Darwin chào đời tại Anh quốc. Cách nay 200 năm.
– 1829 : Jean-Baptiste Lamarck mất tại Paris , thọ 85 tuổi . Cách nay 180 năm.
– 1859 : Ngày xuất bản cuốn sách ” nguồn gốc của muôn loài”(The Origin of Species). Cách nay 150 năm.(sau Lamarck 50 năm )
II. Những điểm căn bản của thuyết tiến hóa:
– Tất cả các sinh vật đều có nguồn gốc từ một sinh vật đơn giản cách nay 3.5 tỷ năm (xem thêm vi khuẩn và archaea.)
– Không biến đổi bất thình lình , mà là biến đổi từ từ (hàng thế kỷ , thiên niên kỷ , hàng triệu năm).
– Sự tuyển lọc tự nhiên ( thích hợp với môi trường sống)
Tuy là một học thuyết nhưng sự tiến hóa không dựa trên những những suy đoán ,mà nó có những chứng cớ khoa học rỏ ràng , dựa trên những dẫn chứng của nhiều ngành khoa học như Khảo cổ học , di truyền học …..
III. Khái quát tiến hóa của loài người:
Phần này nhằm cung cấp đại khái một số thông tin chính yếu về quá trình tiến hóa từ Vượn người ,
Một số phim khoa học trên you tube phục dựng mô tả nhân dạng , sống và sinh hoạt của từng giai đoạn:
Khái quát lược đồ Tiến hóa :
Vượn người :
* Ardipithecus ramidus (Vượn nhân hình , Cách nay 4.4 triệu năm):
Hóa thạch đầu tiên tìm thấy năm 1992 :
Người ta đã tìm thấy tại Aramis (Éthiopia.) một vài mảnh hóa thạch , qua phân tích dường như hóa thạch này cho chúng ta thông tin rằng có thể họ thuộc dòng họ người và được đặt tên là Ardipithecus ramidus , tuy nhiên họ mới chỉ đi thẳng người còn về nhiều mặt khác họ rất giống khỉ.
*Austraiopithecus anamemsis ( Người vượn phương Nam Anam Cách nay 3.5-2.9 triệu năm )
Hóa thạch đầu tiên tìm thấy năm 1965:
Người ta đã tìm thấy tại Bắc Kénya .
-Xương ống chân cho thấy nó đi bằng hai chân-Xương cánh tay rất giống với xương người-Còn nhiều đặc điểm giống tinh tinh
*Austraiopithecus afarensis (Người vượn phương Nam Afa Cách nay 4.2-3.9 triệu năm )
Hóa thạch đầu tiên tìm thấy năm 1973:
-Răng, chân, xương chậu đã có những đặc điểm giống người – Cao từ 1m đến 1.5m khi đi thẳng.
……………….danh sách loài vượn nhân hình này còn kéo dài nữa , cho tới ngày nay một số đã tuyệt chủng còn lại một số như Gorilla , Chimpanze , Orang – Outang (đười ươi) Cho đến cách nay 2 triệu năm thì loài người (Homo) xuất hiện.
Người (Homo):
Meet the family
*Homo Habilis ( Người khéo léo, cách nay 2.4-1.5 triệu năm) :
Hóa thạch đầu tiên tìm thấy năm1960
Đã biết chế tạo công cụ ( được tìm thấy khi khai quật tại các điểm khảo cổ như Olduvai Gorge ,Tanzania và Lake Turkana,Kénia ), công cụ đó được gọi là công cụ Oldowan (do được tìm thấy ở Olduvai Gorge ,Tanzania)Và công nghệ chế tác theo truyền thống Oldowan (bằng cách dùng một hòn đá làm búa tác động lên một hòn đá có góc cạnh để tạo ra nhiều mảnh đá sắc cạnh khác dùng để chặt , cắt ….) kéo dài gần cả triệu năm mà không thay đổi . Tầm vóc thấp , tay quá dài,lông thưa , hình dạng nam nữ phân biệt rõ ràng . cao từ 1.3 – 1.5 m , nặng 30-45 kg.
Homo Habilis 1:
Homo Habilis 2:
*Homo Ecrectus ( Người đứng thẳng, cách nay 1.8 triệu năm- 300 ngàn năm) :
Hóa thạch đầu tiên tìm thấy năm 1891 tại Indonésia , hóa thạch cuả H.Erectus sau đó được tìm thấy trên khắp các lục địa Phi ,Á (còn được gọi là Homo Ergaster ).
H.Erectus tiến hóa từ H.habilis . H.Erectus là loài linh trưởng đầu tiên : không biết trèo cây , biết dùng lửa và dựng nhà .Họ chế tác công cụ theo truyền thống Acheul ( do các công cụ này được tìm thấy tại Saint Acheul , Bắc nước Pháp) gọi là công cụ Acheul như rìu tay có kích cở lớn và tinh xảo hơn công cụ Oldowan và cách chế tác này tồn tại đến tận năm 100..000 trước công nguyên .Về hình thể họ khá giống con người hiện đại .Họ là người đầu tiên cách nay 1.75 triệu năm họ đã bắt đầu rời khỏi Châu Phi và tỏa đi khắp thế giới (Đây là lần thiên di thứ nhất của loài người) và họ tồn tại đến năm 28.000 trước công nguyên với sự tuyệt chủng của Homo Neanderthal).
Họ đã chinh phục được biển cả , tổ chức được các cuộc săn bắt lớn như săn voi mamouth ,ngựa hoang…
* H.Heidelbergensis (còn gọi là Homo Sapiens cổ xưa) sống cách nay 800-200 ngàn năm .Hóa thạch được tìm thấy tại châu phi và Châu âu ( tìm thấy lần đầu tiên năm1921)
*- Homo Sapiens Neanderthalis H.Heidelbergensis sống tại Châu âu thành Homo Sapiens Neanderthalis . hóa thạch đầu tiên được tìm thấy năm 1856 . Sống cách đây 230 ngàn năm và đến năm 28.000 TCN thì tuyệt chủng .
Chiều cao trung bình 1.7m , xương sườn ngắn ,Não lớn hơn chúng ta có dạng thuôn dài từ trước ra sau chứ không tròn như não chúng ta , thích nghi với khí lạnh , cơ bắp khỏe , độ tuổi trưởng thành như chúng ta , có ngôn ngữ nhưng đơn giản chưa hoàn chỉnh , biết tổ chức các cuộc đi săn lớn, dùng công cụ tấn công đối thủ , táng người chết kèm lễ nghi.
Năm 28000 TCN họ tuyệt chủng tại bán đảo Iberia ( Tây Ban Nha & Bồ Đào Nha )
*- H. sapiens sapiens , H.Heidelbergensis sống tại châu Phi tiến hóa thành Homo Sapiens(modern)(còn gọi H. sapiens sapiens) sống khoảng từ 200000 trước đến nay với xác định hóa thạch Omo , Ethiopia có niên đại 195000 năm tuổi . Hình dáng bên ngoài giống chúng ta hoàn toàn. Cách nay 100.000 năm họ di cư sang vùng Trung cận đông nhưng bị người Neanderthal đẩy lùi . Sau đó 40000 năm với sự tích lũy kinh nghiệm sống , phát triển ngôn ngữ , nghệ thuật , tôn giáo ….Họ đã thực hiện một cuộc thiên di đại vĩ đại cuối cùng lan tỏa khắp thế giới .Họ vượt biển sang Trung đông & châu Á theo hai con đường :
– Nam : men theo đường Ấn độ dương đến Sundaland , trước khi đến Châu Úc & Bắc Mỹ. ( Trước kỷ Băng hà các phần của Đông Nam Á được nối liền với nhau , phần thềm lục địa của Việt Nam hiện nay là đất liền , nối liền với đảo Hải Nam (Hainan) , mực nước biển hiện nay so với thời kỳ trước kỷ Băng hà chênh lệch khoảng 130m )
-Bắc : Đến Trung Á rồi lan tỏa khắp á âu sau đó đến Bắc Mỹ. Trong khoảng thời gian này văn hóa phát triển rất nhanh , các kỷ thuật khác cũng phát triển vô cùng nhanh chóng so với tốc độ phát triển của hàng triệu năm trước đó.
IV. Tổ tiên chung gần nhất của loài người hiện nay ( theo tiêu chí di truyền)
1. Dựa trên kết quả nghiên cứu -ADN ti thể – của các tộc người khác nhau, ba nhà khoa học Cann , Stoneking , Wilson đưa ra kết luận vào năm 1987 gây chấn động dư luận :Nhân loại hiện nay là hậu duệ của một người phụ nữ (nàng EVA ti thể) sống tại Đông Phi cách đây 200.000 năm. Sau đó Ingman và đồng sự lặp lại được những kết quả của 3 người trên với niên đại 172 ± 52 ngàn năm.
2. Dự án Bản đồ Gen (dự án đến năm 2010) do Spencer Wells lãnh đạo, được sự tài trợ của Hội địa lý quốc gia Mỹ , IBM , Quỹ gia đình Waitt . nghiên cứu ADN nhiễm sắc thể Y của 100.000 người trên khắp hành tinh (theo công bố mới nhất ) cho thấy rằng toàn bộ nam giới trên trái đất này đều có gốc gác từ người đàn ông duy nhất sống tại Đông Phi cách đây 60.000 năm( chàng ADAM nhiễm sắc thể Y)
KẾT LUẬN: Tại Đông Phi có rất nhiều Adam & Eva nhưng họ đều tuyệt tự .
Chỉ có Adam của Well & Eva của Cann mới có con cháu nối dỏi tông đường đến ngày nay..
V. Một chút suy tư:
Mặc cho sự phát triển của tôn giáo với các chủ trương từ bi ,bác ái , những nền triết học lớn với tư tưởng nhân văn, nhân bản . Nhưng với tính ích kỷ ,tư hữu ,tranh giành ,chiếm đoạt : loài Homo Sapiens Sapiens đã chém giết xâu xé tàn hại lẫn nhau – đã tàn phá cái nôi nuôi dưỡng mình – Đã là loài đầu tiên và chắc có lẽ là duy nhất trong các loài động vật chế tạo được công cụ giết và phá hủy hàng loạt các thể sống .Như vậy theo tôi nên gọi cho loài này là loài Homo Anti-Sapiens ( loài người chống lại sự khôn ngoan ) mới đúng.
Ôi ! không biết đến khi nào loài Homo Anti-Sapiens này mới tiến hóa đến nấc bậc Homo có lòng nhân ái khôn ngoan (Homo Humane-Sapiens)[ Ngày ấy thanh bình chắc nở hoa .thơ Quang Dũng].
Bài viết này hy vọng có thể đem lại một chút bổ ích và hứng thú cho các bạn (tuy nó khô khan). Cũng sẽ có rất nhiều sai sót mong được các bạn bổ sung , và có những cập nhật mới , bởi khoa học vẫn chưa đi hết con đường của mình(về nguồn gốc & sự tiến hóa của con người).
Nguyễn Hoàng Minh
04/2009
