Sau tháng 4 năm 1975, một trong những thay đổi quan trọng cho đời người là cái hộ khẩu. Lúc vô Sài Gòn học, tên Hiếu khai trong Tờ Khai Gia Đình của một người bà con. Sau tháng 4 năm 1975, vì một lý do ấu trĩ , người bà con của Hiếu đã gạch tên Hiếu ra khỏi Tờ Khai Gia Đình cũ. Cho nên lúc đổi từ Tờ Khai Gia Đình cũ qua Hộ Khẩu mới thì Hiếu không có tên. Mà không có hộ khẩu thì không được 18 đồng học bổng cùng nhu yếu phẩm và 17 kg gạo. Má ơi !!!
Sau hai năm chạy lên, chạy xuống Sở Công An năn nỉ lạy lục, họ mới chịu nhích cái mông đi điều tra lại tình hình từ 1974 và cho nhập Hộ khẩu vào Trường từ 1977!
Trong quãng thời gian này, 1975-1977, ngoài chuyện đi dạy học để kiếm sống, còn phải kể đến sự san sẻ của Nguyễn Huyến – Sinh Viên Kỹ Sư Hàng Hải Phú Thọ , giọng tenor số 1 của cả Trường Đại Học ( nhưng thỉnh thoảng có hát sai !! ) , nhà lý luận Chính Trị kinh điển … theo sách vở , người bạn rất tốt với tất cả mọi người – và tất cả các những bạn bè Công Chánh ACC và Công nghệ ACK trong Ký Túc Xá.
Tới giờ ăn trưa và tối là Hiếu lại chìa cái lon Guigoz cho các bạn cùng phòng trong Ký túc xá ( cũng ở ké vì không có tên trong danh sách sinh viên chính thức của chế độ mới ). Bạn đi ăn cơm Tập thể với tem phiếu được phân phối từ tiêu chuẩn G̣ao và Học bổng , bốn người một mâm trả bằng bốn tem phiếu . Ăn xong, còn thừa cái gì là bạn trút vào lon Guigoz mang về cho Hiếu để làm dịu cái bao tử. Có đủ thì no đủ , có thiếu thì no thiếu, không có thì …. đói ! Mà là đói thiệt , cái đói có lẽ không thua kém chi cái đói của nhân vật Sinh trong tác phẩm của Khái Hưng – Tự Lực Văn Đoàn !!
Nguyễn Huyến có một thời ở cùng phòng với Hiếu – Nguyễn văn Sành , Trần Xuân Giang và Phạm Hữu Thiện tại Ký túc xá 40/1 Lý Thường Kiệt – Đây là Khách sạn Merlin của chế độ cũ được Chế độ mới hóa phép đổi thành Ký Túc xá Sinh Viên , và sau đó là Khu Tập thể Cán Bộ của Trường Đại Học Bách Khoa . Trước khi đi ăn Huyến bao giờ cũng là người nhắc nhở : “Mày rửa cái lon Guigoz chưa hả Hiếu ? “
Đám cưới Huyến ở đường Duy Tân Saigon , Hiếu có tham dự , vợ Huyến là Bích Liên, hai Vợ chồng có một đứa con gái duy nhất tên là Sao Mai hiện đang định cư cùng Mẹ ở Đức.
Trước ngày Huyến mất hai hôm, Huyến trở về Saigon đến thăm Hiếu ở Khu tập thể 40/1 của nhà Trường . Chổ ở của hai vợ chồng Hiếu là một căn phòng nhỏ như cái lổ mũi nằm trên lầu 4. Hôm đó lại có Cha từ Huế đang vào thăm. Có lẽ thấy chật chội cho nên thay vì ngồi ở nhà ( phòng thì đúng hơn) như lời mời của bà xã của Hiếu , thì Huyến chạy xuống bên dưới … đứng đường ôm cột đèn chờ Bạn. Vì rứa khi bạn về, hai thằng dìu dắt nhau ra quán Bia Hơi ven đường ( hồi đó như vậy là sang lắm vì uống bia Hơi nhà máy chứ không uống rượu đế Cây Lý hay Bia … lên cơn ). Hai thằng uống lai rai từ trưa cho tới xế chiều , uống quên luôn Tổ quốc, quên cả Cha và quên cả Gia đình !
Hai thằng đều hút thuốc lá , Huyến không có hộp quẹt , cái gia tài to nhất của thằng hút thuốc lá thời đó lá cái hộp quẹt gaz hiệu Bic của Thái Lan. Hiếu đưa Huyến cái hộp quẹt – Nhớ mãi nó là màu Nâu – cứ tưởng rằng nó sẽ ở bên Bạn mình vài ba tháng để nhớ về nhau , nhưng khi Huyến mất thì Hiếu không hề biết . Sau đó khi được Vương Tấn Lộc XD74 báo lại , Hiếu mượn xe Honda chạy lên Thủ Đức để viếng Bạn . Cái thời nghèo như thằng ăn mày , đi viếng bạn chỉ vỏn vẹn có hai Hộp sữa đặc của VN để làm quà cho con Bạn và 1 thẻ nhang thắp cho Bạn , nghĩ lại thiệt muốn … chửi thề !
Vậy mà Huyến đã mất 23 năm rồi sao??
Trần Viết Hiếu
Bai viet cam ddong qua Hieu oi….
Sau cơn mưa, trời lại sáng, mà lại sáng quá đi chứ!!! (just kidding) Hãy nghĩ đến những ngày “tang thương” ấy để thông cảm hoàn cảnh của những người thiếu may mắn …..như mình ngày xưa nhưng lại may mắn được những người bạn như Huyến, như Sành, như Giang, như Thiện chia xẻ từng miếng cơm thừa. Hãy làm sống lại hình ảnh của Huyến bằng những chia xẻ như Huyến đã làm cho Hiếu. “Một miếng khi đói bằng một đọi khi no”, ông bà ta nói chẳng ngoa, Hiếu hí.
Đọc bài của Hiếu hiểu thêm một chút về cái tình đối với bạn bè của Nguyễn Huyến. Thú thiệt là không nhớ và không đủ trình độ để biết giọng tenor của Huyến tốt tới cỡ nào. Có lần đi coi vỡ opera La Traviata, giọng tenor chính (Alfredo) là một ca sĩ người Tàu, tướng tá tầm thước giống giống Huyến. Nhớ tới Huyến và cứ thắc mắc hoài là không biết ở một môi trường khác, có điều kiện thuận lợi, được huyến luyện dạy dỗ đầy đủ, biết đâu Huyến trở thành một Domingo, một Pavarotti của Việt Nam mình không biết chừng.
Bài này cũng cho những người [i]ngoại cuộc[/i] hiểu thêm về đời sống ở ký túc xá hay nhà ở tập thể sinh viên. Ở bên Úc, mỗi vùng có một cái RSL club (Returned and Services League), dịch nôm na là Câu lạc bộ Cựu chiến binh. Có lần nói chuyện với một ông cựu chiến binh Úc, ổng than phiền là có lại cái RSL club gần nhà sinh hoạt mà không thấy hạp jơ cho lắm. Lý do là vì cái đám cựu chiến binh ở cái club đó đi ra mặt trận, vào sinh ra tử chung với nhau, nên họ có cái [i]bond [/i]đặc biệt ràng buộc với nhau. Còn ổng chỉ làm lính kiểng ở hậu phương cho nên thấy không ăn thua gì hết.
Ở nhà tập thể sinh viên cũng đại khái giống như vậy. Đại khái như cái cảm tưởng của Bổn trong bài [i]Nguyễn Huyến – Ngày giỗ tháng Năm ([url]http://www.phutho74.com/index.php?option=com_content&view=article&id=211:nguyn-huyn-ngay-gi-thang-nm&catid=35:tap-ghi&Itemid=78[/url])[/i].
Thấy nhiều anh em từ nhà ở tập thể sinh viên ra đời rất thành công, làm ăn phát đạt, lên xe xuống ngựa, vân vân. Nhứt là mấy anh em ở bên nhà. Có lẽ một phần nào đó, nhà ở tập thể sinh viên là chỗ lý tưởng để rèn luyện anh em chuẩn bị bước vào đời…
Hiếu ơi,
Hiếu đói là lỗi tại… Hiếu mà thôi.
Lỗi vì chào đời hơi sớm, nếu Hiếu khóc oe oe chậm một chút, khi vào Sài Gòn học, thì cái chế độ tem phiếu chết tiệt kia đã bị khai tử từ lâu rồi, thì khỏe re như bò kéo xe,mô có cấn tới cái lon Guigoz nớ nữa.
Còn nhiều chuyện thổ tả như kiểu cái chuyện tem phiếu nớ nữa, cần phải đào lỗ chôn gấp, càng gấp càng tốt, thì sẽ có khối người như Hiếu khỏi kêu lên ” Má ơi” nữa, và cái lon ” Guigoz” nớ sẽ trở thành kỷ niệm, như những kỷ niệm chỉ có nỗi buồn và nước mắt của Hiếu hồi xa xưa đó mà thôi.
Mong lắm thay
Lon guigoz ta^.p 2
Ho^m ban be` he.n nhau di nha^.n ‘o gio’, anh TVH co’ hoi?,KA da~ doc ba`i lon guigoz cua? tui chu*a?The^’ la` to^’i do’, tui ve^` do.c lie^`n nha.Thie^.t la` ca?m do^ng ghe^. Nhu*ng ma` rie^ng tui, tui cu~ng co’ chuye^.n lon guigoz de^?ke^? nu*~a nghen…….
Tui thi` duoc o*?Ky tu’c xa’ chi’nh thu*c, co’ tie^u chua^?n co*m ga.o da`ng ho`ang, thoa~i ma’i ho*n anh Hie^’u nhie^`u he’n.Nhu*ng mo^~i la^`n nghi~ de^’n viec xe^’p ha`ng an co*m ta^.p the^? la` ….tui so*.la(‘m.Cu*’ 8 nguoi xe^’p ha`ng a(n chung 1 ma^m, toa`n la` cac ban trai la.i kha’c khoa. Lu’c na`o va`o ba`n a(n co*m,tui cu~ng nga.i kho^ng da’m nhi`n ai, la^`m lu~i a(n voi to^’c do^. thie^.t nhanh, ve^` thie^.t le. Ma` co’ na^’n na’ thi` de^’n che’n thu* 2 cu~ng he^’t thu*’c a(n ro^`i………….hi`hi`hi`…………Tho*`i do’ ban be` goi….. ba’t canh co*m ta^.p the^?la` canh toa`n quo^’c……(chi? toa`n la` nuo*’c…….)……. Ba.n be` tui, ca’c co^ ba.n AH74 thiet la` de^~ thuong va` ti`nh ca?m la(‘m. Buo^?i tru*a,ca’c co^ na`ng Thanh Huo*ng, Bich Thuy,Minh Hoa, Phuong Lan ……va` tui….hay ta^.p trung o*? go^’c ca^`u thang khoa Hoa’, dem thu*’c a(n mang theo,ba`y ra, cu`ng a(n va nghi~ tru*a . Cac ban hay ru~ tui bo? co*m ta^.p the^? cu`ng a(n cho vui………Da(.c biet ,co^ ban Minh Hoa, nga`y na`o, cu~ng mang theo lon guigoz, ne’n tha^.t cha(.t, the^m pha^`n cho tui.Cac ban kha’c nguo*`i thi`mo*`i mo’n na^`y, nguoi thi` mo*`i mo’n kha’c……buo^?i trua luc na`o cu~ng do`n da~ tieng cuo*`i………………Nho*’ la(‘m nhu*~ng nga`y a^’y……. trong nghe`o kho’,mo*’i tha^’m thi’a nghia~ ti`nh be` ba.n………..
De^’n lu’c ra truong, kho^ng nha` o*?,tui o*? ta.m nha` ba.n Minh Hoa khoa~ng nu*~a na(m.Sa’ng na`o cu~ng duoc me ba.n ta(ng 1 lon guigoz co*m mang di la`m…………….Ma` phu. go’p ga.o tie^`n, Ba’c kho^ng cho………..
Bo*?i va^.y, hoan ho^ lon guigoz………lon ti`nh,lon nghia~……
KA