Rau Trộn Mùa Hè

Sài Gòn đang mùa mưa mà sao có những ngày trời nóng như thiêu như đốt! Cái nóng làm héo cả người cùng cây cỏ, làm thèm chút rau xanh mát trong bữa cơm thường ngày. Bỗng nhiên mà nghĩ đến món rau muống chẻ trộn tôm thịt ngày xa xưa, những ngày hạ chói chang ở quê nhà.

Ngày ấy, muốn làm một dĩa rau muống trộn trong bữa cơm, chỉ việc ra vườn hái một rổ rau trồng sẵn bên hông nhà – Khoảnh vườn vuông vắn ngoại trồng mùa nào thức ấy, đủ cả các thứ rau. Này là một vạt nhỏ trồng hành. Những bụi hành lá xanh thẳng tắp chả bù cho luống tỏi lá dài oặc oẹo ngả nghiêng, nhất là khi những củ tỏi đã già, bắt đầu lộ ra ngay dưới gốc. Cạnh vạt hành , là một vạt các thức rau thơm: răm, húng duỗi, thơm, quế, tía tô…mà khi cần chỉ việc cắt một nạm là có được dĩa rau ngon lành đủ các thứ! Cuối vườn là bụi ớt lúc nào cũng có trái, sẵn sàng cho chén nước mắm cay cay. Rau muống thường được ngoại trồng cả luống. Sau khi cắm những đoạn rau già đều đặn trên những luống đất đã được làm sạch và tơi kỹ là bắt đầu tưới nước. Những ngày ấy, bao nhiêu cây tảo nhơn mọc hoang trong vườn bị bẻ sạch. Những cành tảo nhơn đầy lá li ti được bẻ gập thành hình chữ V cắm úp lại như cái mái nhà che nắng cho những cọng rau vừa trồng, khi những cành tảo nhơn chịu không xiếc cái nắng trưa hè, lá khô đi, rụng xuống thì trở thành phân bón cho luống rau vừa nhú những lá non. Một thời gian sau, rau lên xanh mơn mởn, cọng mướt dài, là lúc sẵn sàng để hái luộc, nấu canh hay để làm món trộn công phu.

Để làm món trộn, rau muống được lặt bỏ lá chỉ còn những cọng thân xanh mượt được rửa sạch. Và rồi cả nhà ngồi bên thềm chẻ rau, trên vuông sân, nắng cứ thản nhiên, trải hết màu vàng chói chang mùa hạ… Món ăn này ngon mà mất công kinh khủng. Nhất là phần tỉa rau. Ngoại dặn phải chẻ dọc cọng rau làm đôi rồi tỉa xiên xiên thì rau mới được dòn, nếu cứ chẻ dọc theo cọng rau, khi ăn rau sẽ dai như thịt bò xắt dọc thớ vậy! Người lớn chăm chú tỉa rau, con nít lựa những cọng rau dài khoảng một ngón tay, cặm cụi chẻ thật mỏng ở hai đầu rồi ngâm tác phẩm của mình trong cái chén con đầy nước, những cọng rau mong manh sẽ cong lại nhìn rất đẹp. Thật là đắc ý nếu những món đồ chơi đó được ngoại chọn để trang trí trên đĩa rau khi hoàn thành. Những cọng rau muống chẻ xanh nõn được ngâm trong nước chanh, một lát thì xoăn tít lại. Trong bếp, bây giờ ngoại đã chuẩn bị một khúc thịt ba chỉ , vài con tôm và một hai quả trứng luộc, đậu phộng rang vàng giã lập dập và một chén nước mắm ngon có tỏi ớt chanh đường. Vậy là các thứ chuẩn bị đã xong. Tôm và thịt được rưới một chút nước mắm chua ngọt ướp một lúc cho thêm đậm đà. Ngay trước lúc dọn mâm ăn cơm -rau trộn phải ăn liền khi vừa trộn thì mới ngon- ngoại gắp từng phần rau, tôm, thịt, nước mắm và một phần đậu phộng cho vô một cái tô lớn trộn với nhau cho đến khi hết phần nguyên liệu, lúc bày ra dĩa mới sắp trứng luộc đã bổ làm sáu và những con tôm còn lại lên trên mặt và rắc đậu phộng rang. Dĩa rau đã hoàn tất.

Trong mâm cơm, dĩa rau muống trộn thật bắt mắt. Trên nền những cọng rau loăn xoăn xanh nõn là màu ngà ngà trong trong của thịt ba chỉ, màu hồng của những con tôm cong cong, màu vàng của những miếng trứng và lấm tấm những hạt đậu phộng rang. Gắp một miếng , đủ các vị chua – cay – ngọt – bùi … cùng đánh thức vị giác , vừa vặn với những cọng rau thơm thơm dòn rụm …Một món ăn quê mà sao ngon đến vậy.

Chiều nay, với bó rau muống mua ở siêu thị, loại trồng bằng hạt, một miếng thịt nạc- không là thịt ba chỉ- mấy con tôm , một quả trứng và hơn một tiếng đồng hồ tay chẻ rau mà đầu óc ngập tràn bao hồi ức, rồi thì đĩa rau trộn mùa hè cũng xong. Không phải là loại rau trồng trên luống rất ngon ngày ấy, không có đậu phộng rang vàng trải lên trên, nhưng trong bữa cơm, chồng con vẫn xuýt xoa ” Hôm nay mẹ làm món gì mà nhìn ngon mắt và ăn mát miệng quá!”

Ngọc Dung