Chiều Sài Gòn mấy hôm nay mưa tơi bời hoa lá. Nước mưa lai láng cùng với thủy triều đến hẹn lại lên làm dân tình thật khổ sở. Chiều nay, trong cái đói lạnh, ướt át khi đội mưa đón Đốm đi học về, bụng bất chợt thèm một cái bánh xèo kinh khủng. Nghĩ xem trong tủ lạnh mình có gì: tôm, rau, giá và một gói bột mua từ tháng trước. Vậy là đúc bánh xèo thôi. Và vừa chuẩn bị vừa nhớ những chiều mưa được ăn bánh xèo ngoại đúc.
Những chiều mưa tháng chạp, vui sao là vui khi ngoại chuẩn bị cho cả nhà ăn bánh xèo. Ngày đó, muốn đúc bánh xèo phải chuẩn bị từ chiều hôm trước, ngâm cho gạo nở rồi sáng hôm sau cặm cụi ngồi xay. Còn nhớ cái cối đá bao nhiêu lần xay bột để ngoại làm bánh xèo, bánh bèo, bánh ít…, cũng bắt chước ngoại chấm một ngón tay vào trong bột lỏng rồi vân vê hai ngón tay xem bột đã thật mịn chưa, nếu còn ram ráp là phải xay thêm lần nữa. Sáng sớm, ngoại ra chợ mua một mớ tôm tươi, một khúc thịt ba chỉ, giá và rau, đặc biệt là rau cải con, thứ rau rộ lên trong những tháng mưa lạnh gần Tết. Ngoại có hai cái khuôn để đúc bánh xèo bằng sắt, có tay cầm. Hai cái khuôn không biết có từ hồi nào, theo ngoại từ Diêu Trì, xuống Qui Nhơn rồi sau này làm một cuộc hành trình xuôi nam thật xa, đến tận Sài Gòn. Ngoại ra vườn cắt một tàu lá chuối rọc hai bên lá lấy một đoạn gân lá độ hơn một gang tay, làm toe một đầu để nhúng dầu thoa vô khuôn bánh. Ngoại đúc hai khuôn một lượt, nhưng chỉ cần một cái nắp thôi. Thoa dầu, chờ khuôn thật nóng, cho một hai con tôm, một hai lát thịt vô khuôn rồi đổ vá bột: xèèèèo! Khuôn không nóng, tiếng xèèèo nghe không rộn rã đâu và mặt bánh sẽ phẳng chứ không rỗ đều như cái bánh xèo đúng điệu! Ngoại bỏ giá vô rồi đậy nắp, cùng lúc chuẩn bị đổ cái thứ hai. Sau khi bỏ giá cho cái thứ hai thì lấy nắp bên khuôn kia đậy qua khuôn này. Ngoại nói, bây giờ cái bánh đổ trước không cần đậy nắp nữa, để bánh được giòn vì không bị nước đọng trên nắp rớt xuống.
Mùi bánh thơm lan khắp gian nhà. Bánh vừa đúc xong, ngoại cho ăn tức thì. Chiếc bánh nóng hổi, vàng ruộm, chấm một chút nước mắm ớt cay cay, ăn kèm với rau cải con, thơm, quế….bấy giờ thì mặc cho mưa sướt mướt, gió lạnh căm của tháng chạp miền trung bên ngoài khung cửa.
Giờ đây làm bánh thật đơn giản. Bột đã được xay mịn, đóng gói, trộn cùng các thứ gia vị cần có- bột nghệ, dừa, thậm chí hành lá cũng được sấy khô cho sẵn trong bột. Chỉ cần pha bột theo hướng dẫn là đúc được cái bánh thật ngon. Hương vị cái bánh xèo ngày nay cũng đã khác. Con cháu xa quê mấy chục năm, dần dà cũng thích ăn ngọt, thích mùi dừa -đặc trưng của chè, bánh miền nam. Vậy nhưng, chiều nay ăn miếng bánh kiểu mình thường ăn, bỗng da diết nhớ cái bánh xèo không mùi nước dừa của ngoại những chiều mưa rất xa xôi ấy.
8.11.2010
Phạm Ngọc Dung
Nguồn: http://nthqn.org